Quản trị doanh nghiệp là gì? Tìm hiểu vai trò, chức năng và xu hướng mới

Quản trị doanh nghiệp được coi là “xương sống” của một doanh nghiệp, giúp tổ chức vận hành ổn định và phát triển bền vững. Với sự cạnh tranh gay gắt hiện nay, vai trò của quản trị doanh nghiệp không chỉ dừng lại ở việc điều hành nội bộ mà còn mở rộng sang định hướng chiến lược và xây dựng văn hóa tổ chức. Vậy quản trị doanh nghiệp là gì? Vai trò và chức năng của quản trị công ty ra sao? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây của MONA SkillHub.

Quản trị doanh nghiệp là gì?

Quản trị doanh nghiệp (Business Management) là toàn bộ quá trình lập kế hoạch, tổ chức, điều hành và kiểm soát mọi hoạt động bên trong của một tổ chức hay doanh nghiệp, với mục tiêu đạt kết quả tốt nhất.

Quy trình quản trị doanh nghiệp bao hàm nhiều khía cạnh quan trọng như:

• Lập kế hoạch (Planning): Bao gồm xác định mục tiêu, xây dựng chiến lược và phương pháp hành động nhằm đạt được kết quả đã đề ra. Để lập kế hoạch quản trị hiệu quả, doanh nghiệp cần phân tích thị trường, tài chính và các nguồn lực sẵn có.
• Tổ chức (Organizing): Liên quan đến các hoạt động cấu trúc lại doanh nghiệp, xác định một cơ cấu và phân bổ các nguồn lực phù hợp cho từng nhiệm vụ.
• Điều hành (Leading): Điều hành là việc tạo ra động lực và hướng dẫn nhân viên hoàn thành nhiệm vụ được giao.
• Kiểm tra và đánh giá (Controlling): Quá trình đo lường và theo dõi hiệu suất, so sánh kết quả thực tế với các tiêu chuẩn và kế hoạch đã đặt ra, nhằm thực hiện điều chỉnh cần thiết để đảm bảo mục tiêu hướng tới.
• Quản trị tài chính (Financial Management): Quản lý toàn bộ nguồn lực tài chính của doanh nghiệp, bao gồm các công việc như lập ngân sách, quản lý dòng tiền hiệu quả và đảm bảo doanh nghiệp luôn duy trì sự ổn định về mặt tài chính.
• Quản trị dự án (Project Management): Đối với mỗi dự án doanh nghiệp thực hiện, vai trò của quản trị doanh nghiệp cũng cần tiến hành lập kế hoạch, điều hành và theo dõi tiến độ thực hiện của những dự án đó.

-> Xem thêm: Quản trị là gì? Bản chất và chức năng của quản trị doanh nghiệp

Ví dụ về quản trị doanh nghiệp

Vụ sụp đổ của tập đoàn năng lượng Enron năm 2001 là một minh chứng điển hình cho hậu quả của việc thiếu minh bạch và kiểm soát trong quản trị doanh nghiệp.

Dù từng nằm trong top những công ty lớn nhất nước Mỹ, Enron đã phá sản do sai lầm nghiêm trọng trong hệ thống quản lý và giám sát nội bộ. Hội đồng quản trị cho phép Giám đốc Tài chính (CFO) Andrew Fastow thành lập các công ty tư nhân liên kết với Enron – thực chất là công cụ để che giấu khoản nợ khổng lồ và làm sai lệch báo cáo lợi nhuận. Chính sự thiếu liêm chính và kiểm soát yếu kém đã dẫn đến chuỗi hành vi gian lận tài chính, khiến Enron sụp đổ hoàn toàn.

Từ vụ việc này, các doanh nghiệp có thể rút ra bài học quan trọng: một hệ thống quản trị hiệu quả không chỉ là cơ chế kiểm soát, mà còn là nền tảng bảo vệ uy tín và sự phát triển bền vững của tổ chức.

Các lĩnh vực quản trị trong doanh nghiệp

Quản trị chiến lược – Strategic Management

Quản trị chiến lược là quá trình phát triển và thực thi các chiến lược tổng thể, nhằm đạt được lợi thế cạnh tranh và các mục tiêu dài hạn của doanh nghiệp.

Quản trị chiến lược doanh nghiệp bao gồm 5 bước quan trọng như:

• Phân tích môi trường: Nghiên cứu và đánh giá các yếu tố nội tại và bên ngoài có ảnh hưởng đến doanh nghiệp như thị trường, đối thủ cạnh tranh, khách hàng, các xu hướng kinh tế, công nghệ và xã hội,….
• Xác định mục tiêu: Đặt ra những mục tiêu cụ thể, bao gồm cả chỉ tiêu tài chính và phi tài chính mà doanh nghiệp muốn đạt được.
• Xác định cơ hội và thách thức: Phân tích những yếu tố tích cực và tiêu cực từ môi trường kinh doanh để định hình hướng phát triển và đối phó với các đối thủ cùng ngành.
• Xây dựng chiến lược: Phát triển các chiến lược dựa trên kết quả phân tích, bao gồm việc định vị thương hiệu, xác định lĩnh vực kinh doanh trọng yếu và tạo ra lợi thế cạnh tranh.
• Thực hiện chiến lược: Đưa các kế hoạch chiến lược vào thực tế, đồng thời theo dõi sát sao và điều chỉnh kịp thời để đảm bảo hiệu quả.

Quản trị Nhân sự – Human Resource Management

Quản trị nhân sự tập trung vào các hoạt động phát triển và quản lý con người – nguồn lực trong một tổ chức, nhằm giúp nhân viên trau dồi năng lực, kỹ năng cần thiết.

Quá trình quản trị nhân sự sẽ bao gồm các hoạt động cơ bản sau:

• Tuyển dụng: Quản lý quá trình tìm kiếm và chọn lựa nhân viên mới cho doanh nghiệp như xác định nhu cầu nhân lực, soạn thảo mô tả công việc, đăng tin tuyển dụng và đánh giá ứng viên.
• Đào tạo và phát triển: Đảm bảo mỗi nhân viên được trang bị đầy đủ kỹ năng cần thiết để làm việc hiệu quả và phát triển nghề nghiệp.
• Quản lý hiệu suất: Bao gồm đánh giá hiệu suất, thiết lập mục tiêu (KPI), cung cấp phản hồi, đưa ra hướng dẫn và xây dựng kế hoạch phát triển cá nhân.
• Quản lý vấn đề nhân viên: Giải quyết các vấn đề liên quan đến nhân viên trong tổ chức như xử lý xung đột, giải quyết khiếu nại, các vấn đề về kỷ luật và xây dựng môi trường làm việc lành mạnh.

Quản trị Tài chính – Financial Management

Quản trị tài chính là một phần cốt lõi của quản trị doanh nghiệp, tập trung vào việc quản lý và điều phối nguồn lực tài chính để định hình chiến lược tài chính, quản lý rủi ro, tối ưu hóa cấu trúc vốn và đạt hiệu suất tài chính cao.

Các hoạt động quản trị tài chính bao gồm:

• Lập kế hoạch ngân sách: Bao gồm xác định và ước tính các nguồn thu, chi phí dự kiến, đề ra mục tiêu tài chính và phân bổ nguồn lực tài chính một cách hợp lý.
• Quản lý tiền mặt: Đảm bảo doanh nghiệp có đủ tiền mặt để thực hiện các hoạt động hàng ngày, quản lý dòng tiền, dự báo và kiểm soát nguồn tiền, quản lý quỹ dự trữ, quản lý các tài khoản và khoản vay ngắn hạn, nhằm đảm bảo sự thanh khoản của doanh nghiệp.
• Quản lý đầu tư: Liên quan đến việc quyết định đầu tư vào các tài sản cố định, chứng khoán, hoặc các dự án mới, đồng thời xác định mức độ rủi ro và lợi nhuận đi kèm.

Quản trị Marketing – Marketing Management

Quản trị Marketing là quá trình phân tích, hoạch định và triển khai các hoạt động tiếp thị một cách có hệ thống nhằm nâng cao thương hiệu, tăng tính cạnh tranh và tạo ra giá trị cho khách hàng.

Các hoạt động quản trị marketing bao gồm:.

• Nghiên cứu thị trường: Tiến hành thu thập và phân tích thông tin để hiểu sâu về nhu cầu, hành vi của khách hàng. Thực hiện đánh giá thị trường, xác định đối thủ cạnh tranh và nhận diện các xu hướng tiêu dùng để xây dựng chiến lược tiếp thị.
• Phân loại đối tượng mục tiêu: Xác định đối tượng và phân khúc khách hàng mà doanh nghiệp hướng đến dựa trên độ tuổi, giới tính, khu vực địa lý, thu nhập, sở thích và hành vi tiêu dùng.
• Xây dựng chiến lược tiếp thị: Định hình chiến lược Marketing tổng thể dựa trên mục tiêu kinh doanh và đặc điểm khách hàng: xác định mục tiêu truyền thông, định vị sản phẩm/dịch vụ, lựa chọn kênh phân phối,…
• Quảng cáo và xây dựng thương hiệu: Phát triển các hoạt động quảng cáo và truyền thông nhằm nâng cao mức độ nhận diện thương hiệu. Lựa chọn phương tiện quảng cáo phù hợp, đầu tư vào thiết kế logo, bao bì, nội dung tiếp thị và duy trì tương tác tích cực với khách hàng.
• Đo lường và tối ưu hiệu quả: Theo dõi, đánh giá kết quả của các hoạt động Marketing thông qua các chỉ số cụ thể để xác định mức độ hiệu quả.

Quản trị Sản xuất và Quản lý Chuỗi Cung ứng – Production and Supply Chain Management

Quản trị Sản xuất và Quản lý Chuỗi Cung ứng liên quan đến toàn bộ quá trình tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ, từ khâu nguyên liệu đầu vào cho đến khi sản phẩm đến tay người tiêu dùng.

Lĩnh vực quản trị công ty về hoạt động sản xuất bao gồm các hạng mục:

• Quản lý quá trình sản xuất: Đảm bảo quá trình sản xuất diễn ra hiệu quả, đạt chất lượng sản phẩm mong muốn. Bao gồm lập kế hoạch, quản lý nguồn lực, kiểm soát chất lượng và công nghệ sản xuất.
• Quản lý vật liệu: Quản lý việc cung cấp và sử dụng các vật liệu cần thiết cho sản xuất như đặt hàng, kiểm soát tồn kho, tối ưu hóa việc sử dụng và thiết lập hệ thống quản lý vật liệu hiệu quả.
• Quản lý quy trình: Tối ưu hóa các quy trình sản xuất để đạt được hiệu suất cao và giảm thiểu lãng phí. Bước này bao gồm phân tích quy trình, sắp xếp công việc hợp lý và áp dụng các phương pháp quản lý tiên tiến như Lean và Six Sigma.
• Quản lý nhân lực: Đảm bảo có đủ nhân lực với kỹ năng và năng lực phù hợp để thực hiện quá trình sản xuất, liên quan đến tuyển dụng, đào tạo, phát triển và quản lý hiệu suất nhân viên.

Quản trị chuỗi cung ứng cần triển khai các hoạt động như:

• Quản lý đơn đặt hàng: Quản lý quy trình đặt hàng từ khách hàng, xử lý các yêu cầu và đảm bảo thời gian giao hàng đáp ứng đúng yêu cầu.
• Quản lý nhà cung cấp: Quá trình này bao gồm lựa chọn nhà cung cấp, đàm phán hợp đồng và đánh giá hiệu suất.
• Quản lý kho hàng: Quản lý lượng tồn kho, vị trí hàng hóa và tối ưu hóa các hoạt động kho bãi.
• Quản lý vận chuyển và phân phối: Công việc này bao gồm lập kế hoạch vận chuyển, theo dõi và kiểm soát quá trình giao hàng để đảm bảo đúng thời gian và địa điểm.
• Quản lý thông tin và tích hợp hệ thống: Được thực hiện thông qua việc sử dụng công nghệ thông tin để chia sẻ dữ liệu và tối ưu hóa quá trình trao đổi thông tin giữa các bên liên quan.

Vai trò của quản trị doanh nghiệp

Hệ thống quản trị doanh nghiệp giữ vai trò then chốt trong việc đảm bảo sự phát triển bền vững và thành công lâu dài của tổ chức, doanh nghiệp. Bao gồm:

• Thiết lập quy tắc rõ ràng và cơ chế kiểm soát minh bạch, gắn kết lợi ích giữa cổ đông, ban lãnh đạo và nhân viên.
• Xây dựng uy tín, tạo niềm tin với nhà đầu tư, đối tác, cộng đồng và cơ quan quản lý.
• Thúc đẩy hiệu quả tài chính, hỗ trợ huy động vốn và gia tăng giá trị cổ phiếu.
• Giảm thiểu rủi ro, lãng phí và ngăn ngừa thất thoát, gian lận trong hoạt động kinh doanh.

5 chức năng quan trọng của quản trị doanh nghiệp

Để doanh nghiệp vận hành hiệu quả và đạt được các mục tiêu dài hạn, nhà quản trị không chỉ cần tầm nhìn chiến lược mà còn phải thực hiện tốt các chức năng quản trị cốt lõi. 05 chức năng dưới đây chính là nền tảng giúp doanh nghiệp duy trì sự ổn định lâu dài:

Chức năng lập kế hoạch

Chức năng lập kế hoạch là bước đầu tiên và đóng vai trò nền tảng trong quản trị doanh nghiệp. Hoạt động này giúp xác định rõ mục tiêu, định hướng chiến lược và phương án hành động để đạt được kết quả mong muốn.

Thực hiện chức năng lập kế hoạch bao gồm các hoạt động chính:

• Nghiên cứu thị trường và bối cảnh hoạt động kinh doanh.
• Nắm bắt tình hình nội bộ doanh nghiệp.
• Đề ra mục tiêu cụ thể và xác định nguồn lực cần thiết.
• Phân chia công việc, thời gian và điều kiện thực hiện để hoàn thành tốt nhất các mục tiêu đã đặt ra.

Chức năng tổ chức và bố trí nhân sự

Sau khi đã có kế hoạch rõ ràng, doanh nghiệp cần xây dựng cơ cấu tổ chức hợp lý và bố trí nhân sự phù hợp để triển khai hiệu quả các mục tiêu. Chức năng này đảm bảo doanh nghiệp có một bộ máy vận hành chặt chẽ, khoa học và thống nhất đúng với tầm nhìn, mục tiêu doanh nghiệp.

Các hoạt động chính trong chức năng tổ chức bao gồm:

• Xây dựng cơ cấu tổ chức với hệ thống cấp bậc, vị trí rõ ràng, mô tả quyền hạn, trách nhiệm và quyền lợi cụ thể.
• Phân bổ nguồn lực hợp lý cho từng phòng ban, nhóm và cá nhân, đảm bảo đúng năng lực và nhiệm vụ.
• Xây dựng, ban hành quy tắc và chính sách nội bộ giúp doanh nghiệp vận hành hiệu quả, tránh chồng chéo hoặc lãng phí nguồn lực.

Chức năng lãnh đạo, quản lý

Chức năng lãnh đạo, quản lý yêu cầu nhà quản lý có khả năng giao tiếp hiệu quả, truyền đạt thông tin một cách rõ ràng và trung thực, đồng thời biết cách khích lệ tinh thần làm việc của nhân viên.

Kết quả công việc của mỗi cá nhân cũng phản ánh mức độ hợp lý trong chỉ đạo và định hướng của nhà quản lý với sự phù hợp giữa mục tiêu chung với nhiệm vụ cụ thể của từng vị trí.

Chức năng điều phối

Chức năng điều phối đảm bảo sự liên kết chặt chẽ và phối hợp hài hòa giữa các phòng ban trong doanh nghiệp. Mục tiêu của chức năng này là duy trì kỷ luật, đồng thời tạo môi trường làm việc thoải mái, năng động và có tinh thần hợp tác cao.

Đây được xem là một trong những chức năng khó nhất trong quản trị doanh nghiệp, vì đòi hỏi sự linh hoạt, khéo léo và khả năng ứng xử tốt của nhà quản trị.

Chức năng đo lường và đánh giá

Chức năng đo lường và đánh giá giúp doanh nghiệp thường xuyên theo dõi tình hình hoạt động để xác định mức độ hoàn thành mục tiêu, phát hiện sớm các vấn đề và đưa ra biện pháp điều chỉnh kịp thời.

Các hoạt động cụ thể của chức năng này bao gồm:

• Thiết lập các chỉ số đánh giá (KPI) dựa trên mục tiêu của doanh nghiệp.
• Tiến hành đo lường, thu thập dữ liệu và lập báo cáo định kỳ.
• Đánh giá kết quả thực tế so với kế hoạch ban đầu.
• Đề xuất điều chỉnh hoặc biện pháp khắc phục để cải thiện hiệu suất và hiệu quả công việc.

Phân biệt quản trị doanh nghiệp với quản trị kinh doanh

Dưới đây là bảng so sánh chi tiết giúp bạn phân biệt rõ sự khác nhau giữa quản trị doanh nghiệp và quản trị kinh doanh:

Tiêu chí	Quản trị doanh nghiệp	Quản trị kinh doanh
Mục đích	Đảm bảo sự minh bạch, công bằng trong quyền lợi và trách nhiệm của các bên liên quan (bên trong lẫn bên ngoài doanh nghiệp).	Đảm bảo hoàn thành mục tiêu sản xuất – kinh doanh, duy trì hiệu quả hoạt động và tạo nền tảng phát triển ổn định trong môi trường cạnh tranh.
Đặc điểm	Mang tính định hướng dài hạn, được hoạch định rõ ràng và cải tiến thường xuyên để duy trì sự phát triển ổn định của doanh nghiệp.	Khá phức tạp và có tính tổng hợp cao, luôn thay đổi để thích ứng với thị trường.
Phạm vi	Là hệ thống các quy tắc, chính sách và quy trình được xây dựng để định hướng và giám sát toàn bộ hoạt động của công ty. Bao gồm cả hoạt động quản lý công ty và quản trị doanh nghiệp.	Là các hoạt động tổ chức, quản lý hoạt động kinh doanh và sử dụng nguồn lực để đạt được mục tiêu chung. Bao gồm các mối quan hệ nội bộ (cổ đông, ban quản trị,…) và bên ngoài (khách hàng, cơ quan nhà nước,…)
Đối tượng	Chủ yếu tập trung vào cấp lãnh đạo cao như HĐQT, Ban Giám đốc, Ban Điều hành.	Liên quan đến toàn bộ thành viên trong doanh nghiệp, không giới hạn ở một bộ phận cụ thể nào..

Xu hướng quản trị doanh nghiệp hiện đại

Trong bối cảnh kinh doanh thay đổi nhanh chóng, các doanh nghiệp đang không ngừng đổi mới phương thức quản trị để thích ứng linh hoạt và nâng cao hiệu quả hoạt động. Dưới đây là những xu hướng quản trị doanh nghiệp nổi bật hiện nay:

• Ứng dụng công nghệ và AI: Tận dụng công nghệ số và trí tuệ nhân tạo để tự động hóa quy trình, tối ưu vận hành và ra quyết định nhanh, chính xác hơn.
• Đơn giản hóa bộ máy quản lý: Tinh gọn cơ cấu tổ chức, loại bỏ quy trình rườm rà nhằm nâng cao hiệu suất làm việc và tăng tính linh hoạt cho doanh nghiệp.
• Quản trị từ xa: Áp dụng nền tảng trực tuyến để giám sát, điều phối và kết nối nhân sự ở mọi nơi, đảm bảo công việc vận hành hiệu quả dù không làm việc trực tiếp.
• Chú trọng trải nghiệm nhân viên: Tạo môi trường làm việc sáng tạo, đề cao sự phát triển cá nhân và khuyến khích tinh thần gắn bó lâu dài với doanh nghiệp.

Một tổ chức có quản trị doanh nghiệp hiệu quả sẽ phát huy được vai trò lãnh đạo và tạo dựng môi trường làm việc khiến nhân viên sẵn sàng cống hiến. Hiểu được quản trị doanh nghiệp là gì cùng vai trò và các chức năng sẽ giúp nhà lãnh đạo định hướng đúng đắn và xây dựng nền tảng phát triển lâu dài cho doanh nghiệp. Hy vọng những thông tin mà MONA SkillHub chia sẻ trên đây sẽ hữu ích tới doanh nghiệp bạn.

-> Tham khảo thêm các bài viết liên quan:

• Điểm khác biệt giữa quản lý và lãnh đạo trong doanh nghiệp
• Chi phí quản lý doanh nghiệp là gì? Bao gồm những gì theo Thông tư 13