Lãnh đạo và quản lý: Tìm hiểu điểm giống nhau và khác nhau

Lãnh đạo và quản lý chính là người định hình chất lượng đội ngũ. Một nhà quản lý giỏi có thể điều hành công việc hiệu quả, trong khi một nhà lãnh đạo giỏi lại tập trung vào việc truyền cảm hứng và thúc đẩy sự đổi mới, định hướng chiến lược quan trọng. Vậy sự khác nhau giữa lãnh đạo và quản lý là gì? Giữa lãnh đạo và quản lý, đâu là vai trò quan trọng hơn trong tổ chức? Bài viết này của MONA SkillHub sẽ mang đến cho doanh nghiệp câu trả lời rõ ràng nhất.

Khái niệm lãnh đạo và quản lý

Lãnh đạo là gì?

Lãnh đạo (Leadership) là quá trình tác động và định hướng cho một nhóm thành viên hướng đến các mục tiêu chung của tổ chức. Một người lãnh đạo hiệu quả không chỉ cần có tầm nhìn chiến lược, mà còn phải biết truyền động lực, khai mở tiềm năng và tạo ra môi trường làm việc nơi mỗi cá nhân đều cảm thấy mình có giá trị.

Các đặc điểm chính của một nhà lãnh đạo bao gồm:

• Tầm nhìn: Người lãnh đạo thường có khả năng nhìn xa trông rộng, xác định được hướng đi dài hạn và truyền đạt tầm nhìn đó một cách rõ ràng đến đội ngũ.
• Truyền cảm hứng: Lãnh đạo biết cách khơi dậy niềm đam mê và tạo động lực để mọi người tự nguyện cống hiến hết mình.
• Đổi mới: Họ luôn khuyến khích và tạo ra sự thay đổi, sẵn sàng vượt ra khỏi lối mòn để đạt được kết quả tốt hơn.
• Ảnh hưởng: Lãnh đạo thường dẫn dắt người khác bằng uy tín và sức ảnh hưởng cá nhân, thay vì chỉ dựa vào quyền lực hay chức vụ.

Quản lý là gì?

Quản lý (Management) là toàn bộ quá trình lập kế hoạch, điều hành tổ chức và kiểm soát các nguồn lực như con người, tài chính để đảm bảo mọi hoạt động diễn ra suôn sẻ, đúng lộ trình đã đề ra. Người quản lý đóng vai trò điều hành và duy trì sự ổn định của bộ máy doanh nghiệp.

Đặc điểm chính của người quản lý bao gồm:

• Lập kế hoạch: Người quản lý vạch ra các mục tiêu rõ ràng và xây dựng lộ trình chi tiết để đạt được chúng.
• Tổ chức: Manager phân bổ công việc và sắp xếp các nguồn lực cần thiết một cách hợp lý để thực thi kế hoạch.
• Điều phối: Họ đảm bảo mọi hoạt động diễn ra nhịp nhàng, có sự phối hợp ăn ý giữa các thành viên và bộ phận.
• Kiểm soát: Người quản lý theo dõi sát sao tiến độ, giám sát và điều chỉnh kịp thời để mọi việc luôn đi đúng hướng.

Phân biệt lãnh đạo và quản lý theo các tiêu chí

Quản trị và lãnh đạo giống nhau hay khác nhau là một trong những chủ đề thường được bàn luận trong quản trị doanh nghiệp. Nhìn chung, sự giống nhau giữa lãnh đạo và quản lý đều là hoạt động chỉ đạo, định hướng và điều khiển công việc để đạt được mục tiêu chung.

Tuy nhiên, trên thực tế, hai vai trò này cũng sở hữu những điểm riêng biệt. Sự khác nhau giữa lãnh đạo và quản lý được thể hiện rõ rệt qua các tiêu chí cụ thể dưới đây:

Khác biệt về kỹ năng quản lý và điều hành

Một trong những sự khác nhau giữa lãnh đạo và quản lý được thể hiện rõ nhất chính là cách họ áp dụng các kỹ năng vào công việc.

• Lãnh đạo tập trung vào kỹ năng con người, khả năng truyền cảm hứng, thuyết phục và khơi dậy niềm tin. Họ biết cách trao quyền và khuyến khích sự phát triển cá nhân.
• Quản lý tập trung vào kỹ năng điều hành và kỹ thuật. Họ giỏi trong việc phân bổ nguồn lực, lập kế hoạch chi tiết, giám sát và đánh giá hiệu suất công việc.

Khác biệt về vai trò quản lý của lãnh đạo và quản lý

Khi xem xét sự giống nhau và khác nhau giữa lãnh đạo và quản lý, ta có thể nhận thấy sự khác biệt rõ rệt qua vai trò:

• Lãnh đạo: Đóng vai trò định hướng và dẫn dắt, xác lập tầm nhìn chiến lược, tạo cảm hứng và thúc đẩy đội ngũ cùng hướng tới mục tiêu chung của tổ chức.
• Quản lý: Chịu trách nhiệm lập kế hoạch và tổ chức thực thi, đảm bảo các mục tiêu mà lãnh đạo đề ra được triển khai hiệu quả, đúng quy trình và nhất quán trong vận hành.

Khác biệt về phương thức tác động

Về phương thức tác động, người lãnh đạo và nhà lãnh đạo sẽ có sự khác biệt là:

• Lãnh đạo: Tác động đến người khác thông qua sự thuyết phục, lập luận logic và khả năng truyền cảm hứng, giúp nhân sự chủ động làm việc với tinh thần tích cực và cam kết cao.
• Quản lý: Tác động chủ yếu thông qua quyền hạn, quy định và mệnh lệnh hành chính, nhằm đảm bảo công việc được thực hiện đúng quy trình và đạt kết quả theo yêu cầu.

Khác biệt về phạm vi tác động của lãnh đạo và quản lý

Bên cạnh các phương diện trên, phạm vi tác động của lãnh đạo và quản lý cũng có nhiều sự khác biệt:

• Lãnh đạo: Có phạm vi tác động rộng, ảnh hưởng đến toàn bộ tổ chức, bao gồm định hướng phát triển, giá trị cốt lõi và văn hóa doanh nghiệp.
• Quản lý: Phạm vi tác động thường giới hạn trong một phòng ban, một nhóm chức năng hoặc một dự án cụ thể, tập trung vào việc đảm bảo hiệu quả vận hành ở cấp độ bộ phận.

Khác biệt về phong cách lãnh đạo

Khi phân biệt lãnh đạo và quản lý dựa trên phương diện phong cách lãnh đạo, có thể thấy các điểm khác biệt sau:

• Lãnh đạo: Áp dụng phong cách quản trị linh hoạt và thích ứng, thay đổi cách tiếp cận tùy theo tình huống, mục tiêu và đặc điểm đội ngũ, nhằm tạo ra ảnh hưởng tích cực và thúc đẩy sự phát triển dài hạn.
• Quản lý: Thường sử dụng phong cách quản trị theo chức năng và quy trình, tập trung vào việc phân công nhiệm vụ, giám sát tiến độ và đánh giá hiệu suất trong phạm vi trách nhiệm cụ thể.

Nhà lãnh đạo hay người quản lý quan trọng hơn?

Có thể khẳng định, cả lãnh đạo và quản lý đều giữ vai trò thiết yếu và không thể thiếu trong bất kỳ tổ chức nào. Đây không phải là hai vai trò đối lập, mà là hai mảnh ghép hoàn hảo cùng bổ sung cho nhau.

• Một nhà quản lý giỏi nhưng thiếu định hướng chiến lược có thể triển khai công việc hiệu quả, nhưng rất dễ dẫn dắt đội ngũ đi sai hướng.
• Ngược lại, một lãnh đạo truyền cảm hứng với tầm nhìn đúng đắn, nếu thiếu năng lực tổ chức và kiểm soát, sẽ khó hiện thực hóa mục tiêu đã đề ra.

Do đó, việc hiểu rõ sự khác biệt giữa lãnh đạo và quản lý không chỉ giúp các nhà quản trị nâng cao năng lực cá nhân, mà còn là cơ sở để doanh nghiệp xây dựng chiến lược nhân sự toàn diện – phát triển đội ngũ vừa có tư duy chiến lược, vừa có khả năng vận hành hiệu quả.

Có thể thấy, lãnh đạo và quản lý không phải là hai lựa chọn thay thế, mà là hai năng lực bổ trợ cần được phát triển song song trong mỗi tổ chức. Trong bối cảnh doanh nghiệp ngày càng đối mặt với nhiều biến động và áp lực tăng trưởng, việc cân bằng giữa tầm nhìn chiến lược và khả năng triển khai thực tiễn trở thành yếu tố then chốt để tạo nên một đội ngũ mạnh, có khả năng thích ứng và dẫn dắt sự thay đổi. Hy vọng những chia sẻ trên đây của MONA SkillHub sẽ hữu ích cho các doanh nghiệp.

-> Đọc thêm các bài viết chung chủ đề:

• Các tiêu chí đánh giá nhân sự chính xác cho doanh nghiệp
• Nhân viên sợ đào tạo, nguyên nhân và cách khắc phục như thế nào?
• Top phần mềm đào tạo nội bộ doanh nghiệp hàng đầu hiện nay